Skąd wzięła się nazwa „Husarze”?

Termin „huzar”, zgodnie z najnowszymi teoriami, wywodzi się od słowiańskiego „gussara”, bandyty, wyznania zarezerwowanego dla serbskiej, najemnej lekkiej kawalerii, służącej zarówno Polakom, jak i Węgrom. Z biegiem lat ta kawaleria stała się ciężka w obu krajach, ale na Węgrzech, wraz z schyłkiem XVI wieku, znów stała się lekka i pozostała taka, dopóki nie została utożsamiona z samym terminem.

W Polsce jednak husaria zawsze pozostawała tradycyjną ciężką kawalerią, rekrutowaną z bardzo dużej bazy społecznej, około 10% ludności polskiej szlachty.

Kwestia skrzydeł jest bardzo kontrowersyjna i będąc ich najbardziej pamiętną cechą, ma niepewne pochodzenie. Wojsko polskie posiadało również oddział wybranych mężczyzn, eleganckich, dokładnie wzorowanych na delikatesach i pełniących te same funkcje prowokowania wroga do walki i stawiania czoła najbardziej ryzykownym sytuacjom.

Jest więc bardzo prawdopodobne, że polska husaria doceniła je, rozszerzając ich zastosowanie i dostosowując do własnej kultury. Począwszy od 1574 r., kiedy mamy pierwsze pewne dowody ich używania, podczas koronacji w Krakowie Henryka Walezego.

Pod koniec XVI wieku rozpowszechniło się stosowanie pojedynczego skrzydła przymocowanego do tyłu siodła, a pierwsze dowody na skrzydłach przymocowanych do grzbietu huzarów pochodzą z około pół wieku później.

Funkcja skrzydeł jest do dziś przedmiotem spekulacji i hipotez: wyróżnienie weteranów wojny z Turkami, obrona przed niebezpieczeństwem schwytania w sidła, a także ukazanie towarzyszom strasznego anioła.

Mówi się, że syczący dźwięk, jaki te skrzydła wydawały podczas szarży, nie był zbyt uspokajający: współcześni rekonstruktorzy podczas szarży nie byli jednak w stanie odtworzyć nawet szmeru. Jest więc bardziej prawdopodobne, że razem z długimi masztami z włóczniami i futrem dzikich zwierząt noszonym przez rycerzy przyczynili się do zastraszenia wroga i jego zwierząt, wywołując przerażające obrazy.

Pewne jest jednak, że polska husaria stała się jedną z najpiękniejszych kawalerii wszech czasów, a nie tylko jedną z najpotężniejszych.